PSO - Trường Giáo dưỡng số 4, Đồng Nai – những ngày tháng Bảy mưa nắng bất chợt.
Từ ngày 20 đến 23/7, tại nơi vốn là điểm đến của những phận người nhỏ bé từng trót dại sa chân, một chương trình đặc biệt đã diễn ra – Một thoáng hương thiền. Một sự kiện mang tính lịch sử trong ngành giáo dục với đối tượng đặc biệt: những người chưa thành niên từ 12 đến dưới 18 tuổi, có hành vi vi phạm pháp luật.
Không ồn ào, không biểu ngữ, không sân khấu rực rỡ. Chỉ có lòng can đảm và trái tim đầy trách nhiệm của Ban lãnh đạo nhà trường – những con người dám chọn một con đường khác biệt. Dưới sự đồng hành bền bỉ của các thầy cô giáo, sự yêu thương của Ni sư Thích nữ Hằng Liên cùng Quỹ Khởi sự từ tâm (Công ty Kim Oanh Group) và đội ngũ thiền sinh phụng sự, chương trình được khởi động như một làn gió nhẹ – nhưng đủ sâu để lay động những tầng cảm xúc ngủ quên trong trái tim các em.
5 giờ sáng – những đôi chân trần chạm đất trong ánh mờ bình minh.
Âm thanh thiền nhạc vang lên nhẹ nhàng, dìu dặt. Những động tác yoga tưởng chừng mềm mại, lại chính là khởi đầu cho sự dũng cảm. Cơ thể các em – từng quen với va đập, phản kháng – bắt đầu học cách thả lỏng, chấp nhận, lắng nghe.
Mỗi ngày trôi qua với bốn thời thiền – mỗi thời 45 phút và một thời tĩnh tâm trước khi ngủ. Tỉnh thức trên từng hơi thở giúp các em được ngồi lại với chính mình. Có em bật khóc. Có em bảo: “Con thấy hạnh phúc vì được ngồi yên để những suy nghĩ dần lắng dịu.” Nhưng cũng có em thú thật: “Đau và không thể tập trung.” Không ai bắt buộc các em phải hoàn hảo. Chỉ cần các em dám thử. Dám ngồi lại – dù chỉ là vài phút – giữa bao năm tháng từng quen với hoang mang, giận dữ và cô độc.
Bữa cơm chay – không chỉ là bữa ăn.
Đó là lần đầu tiên nhiều em được ăn món lạ. Là lần đầu tiên các em ăn trong im lặng, với lòng biết ơn. Người nấu – Sư cô cùng các thiền sinh, các dì, các cô – không chỉ nêm muối, mà nêm cả tình thương tha thiết. Từng món ăn được dọn lên với tất cả hy vọng: mong các em đủ khỏe để thiền, để học, để trở lại làm người lương thiện.
Buổi tối cuối cùng – hoa đăng.
Ngọn nến run rẩy trong tay. Giọt nước mắt lặng lẽ trên má. Không ai bảo các em phải khóc. Nhưng ánh sáng từ lòng biết ơn đã khiến những chàng trai, cô gái từng cứng đầu cúi đầu thật lâu trước hình ảnh Tứ trọng ân: Ơn Tổ quốc, ơn cha mẹ, ơn Tam bảo – thầy tổ, ơn tất cả những người đã không bỏ rơi các em …
Những cánh tay từng quen nắm chặt lại giang ra, nâng những bông hoa tươi thắm dâng lên Ni sư, thầy cô và ban phụng sự. Tay các em run run, ánh mắt chan chứa ân tình. Có người không kìm được nước mắt. Giữa ánh nến lung linh, các em bỗng thánh thiện lạ kỳ. Không còn sự ngỗ nghịch, không còn lớp vỏ gai góc. Chỉ còn những gương mặt trẻ thơ – dẫu trầy trật – đang được gột rửa bởi tình thương không điều kiện.
Một thoáng hương thiền – ngắn ngủi, mà sâu thẳm.
Chỉ vài ngày, nhưng đủ để nhiều em học được cách ngồi yên. Từ chỗ không thể tập trung, đến khi có thể lắng lại, thở cùng thiên nhiên, thở cùng lòng mình. Đủ để các em nhận ra rằng có một con đường khác – nơi không cần gồng lên mạnh mẽ, mà chỉ cần dũng cảm mở lòng.
Không gian Trường Giáo dưỡng số 4 trong những ngày ấy bỗng trở nên thiêng liêng. Hàng cây cao vút. Mùi ngọc lan thoang thoảng trong gió. Mưa bão rồi lại nắng vàng – như chính những biến động tâm hồn các em: dữ dội, rồi dịu dàng.
Một thoáng hương thiền rồi sẽ qua.
Nhưng những bài học về tình yêu thương, về biết ơn, về kiểm soát cảm xúc – nhất là cơn giận – sẽ còn ở lại. Ở lại trong ký ức của các em như ánh nến lặng lẽ cháy trong tim. Như hơi thở sâu, đều đặn, giữa những biến động của đời sống.
Mong sao, khi các em rời khỏi nơi đây, khi cuộc sống lại đưa đến những thử thách mới… thì các em sẽ nhớ. Nhớ rằng mình đã từng biết lắng nghe. Đã từng cảm nhận bình yên. Và đã từng – dẫu chỉ một lần – ngồi thật yên, không suy nghĩ để lòng thanh thản.
Để rồi, từ khoảnh khắc yên lặng đó… những hạt mầm tử tế sẽ nảy nở. Và các em – những chồi non từng lạc hướng – sẽ lớn lên, vững vàng, không vấp ngã nữa.
Một thoáng hương thiền… nhưng là hương thiền đầu đời.
*Một số hình ảnh được ghi nhận:
Ban Truyền Thông – viết ghi nhận tại Trường Giáo dưỡng số 4, Đồng Nai – tháng 7/2025.